در ادامه انتشار گزارش‌هایی درباره شیوع بیماری‌های پوستی و در مواردی بیماری‌های صعب العلاج در مناطقی از ایران، از جمله اصفهان، اراک و مناطقی از سمنان و دامغان، برخی رسانه‌ها از تداوم گسترش بیماری پوستی شدیدی در میان کودکان استان خراسان جنوبی، به ویژه در روستاهای مرزی این استان، گزارش دادند.
سایت خبری رکنا روز چهارشنبه، ۲۷ اردیبهشت (۱۷ مه)، از ابتلای «۸۰ درصد کودکان روستای مرزی لجنگ در خراسان جنوبی» به بیماری پوستی گزارش داد و با تاکید بر روند افزایشی شمار افراد مبتلا به «اگزمای مرگبار» در این منطقه، بر لزوم مداخله فوری وزارت بهداشت و بهزیستی برای کنترل این بیماری تاکید کرد.
حمید وکیلی، عکاس خبری، که پیشتر به این مناطق مرزی و محروم خراسان جنوبی سفر کرده است، در مصاحبه‌ای با رکنا با بیان اینکه «مردم روستای لجنگ آب، برق و گاز ندارند و آب قنات‌هایی که در این روستاها قرار دارند به شدت آلوده است»، افزود چهار سال پیش، پس از انتشار عکس‌های کودکان این روستا که به بیماری پوستی دچار شده بودند، تعدادی از خیرین مدتی به این روستا کمک‌رسانی کردند، «اما درد این منطقه که مشکل آب بوده، همچنان باقی است و تا این مشکل رفع نشود، بیماری پوستی کودکان این روستا و مشکلات دیگر روستاییان ادامه دارد».
وکیلی با استناد به مشاهدات خود و مشاوره پزشکان و کارشناسان، گفت: «بیماری و اگزمای کودکان روستای لجنگ، ناشی از کمبود آب بهداشتی در منطقه است و مردم این منطقه برای آشامیدن و مصرف روزانه‌شان مجبور به استفاده از آب آلوده قنات‌ها هستند.»
سایت خبری رکنا با تاکید بر اینکه «پیشروی اگزما و تبدیل شدن آن به زخم، سبب عفونت می‌شود و جان کودکان را به‌طور جدی به خطر می‌اندازد»، از قول متخصصان درباره شیوع این بیماری پوستی در روستای لنجگ و دیگر مناطق خراسان جنوبی نوشت: «اگزمای کودکان این روستا هم ارثی است و هم ناشی از مشکلات آلودگی آب، و تا زمانی که مشکل آب آن منطقه حل نشود، این بیماری نیز نسل به نسل ادامه پیدا خواهد کرد.»
پیشتر، ناصر عمادی، پزشک داوطلب هلال احمر، نیز گزارشی درباره وضعیت وخیم بیماری پوستی کودکان روستای «ذکری» از توابع شهرستان «درمیان» در استان خراسان جنوبی ارائه کرده بود.
او که مدتی برای درمان بیماری پوستی کودکان به روستای ذکری رفته بود، در توصیف ابعاد این بیماری پوستی گفت: «ممکن است ضایعات به حدی جدی باشد که منجر به بدشکلی و تغییر فرم صورت شود» و «اگر این بچه‌ها درمان نشوند، در سن سی، چهل سالگی دچار سرطان‌های پوستی می‌شوند.»
این پزشک داوطلب هلال احمر همچنین گفت بررسی‌های اولیه از روستاهای شهرستان درمیان، نشان داد که «علت اصلی این ضایعات پوستی، خشکسالی و ریزگردهایی است که با باد از سطح زمین بلند می‌شود و به سر و صورت بچه‌ها می‌زند. این ریزگردها منفذهایی در پوست ایجاد می‌کند که قابل دیدن نیست و از همین منفذهای ایجاد شده، گرما، خاک و نور خورشید عبور می‌کند و در نهایت منجر به ایجاد زخم‌های پوستی» می‌شود.
ابعاد شیوع گسترده بیماری‌های پوستی در خراسان جنوبی که عمدتا از «کودکان» قربانی می‌گیرد، محدود به روستاهای لجنگ و ذکری نیست. محمدباقر عبادی، نماینده وقت بیرجند در مجلس شورای اسلامی، سال ۱۳۹۷ در مورد این بیماری‌های پوستی گفت: «کودکان استان خراسان جنوبی به دلیل کمبود آب با این بیماری مواجه شده‌اند. نزدیک به ۴۸۰ روستا در این استان مشکل آب دارند و بحران آب در این استان به حدی جدی است که بهداشت در روستاها را هم تحت تاثیر قرار داده است.»
او با تاکید بر اینکه «بیش از ۸۰ درصد کودکان روستاهای خراسان جنوبی از مشکل پوستی رنج می‌برند»، گفت: «بارها و بارها کودکانی که دچار این بیماری پوستی هستند از نزدیک دیده‌ام و به خاطر کمبود آب، امکان بهداشت کامل و استحمام در منطقه وجود ندارد.»
با گذشت پنج سال از اظهارات نماینده پیشین بیرجند، محمدرضا لکزایی، فرماندار سربیشه، ۲۱ اردیبهشت سال جاری تایید کرد که این بیماری پوستی در کودکان روستاهای خراسان جنوبی، به ویژه شهرستان سربیشه، همچنان ادامه دارد.
لکزایی گفت این بیماری از سال ۱۳۹۳ در منطقه شناسایی شده است و بارها تیم‌های تخصصی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند و حتی از تهران برای رسیدگی به بیماران یادشده به منطقه رفته‌اند، و افزود در یک سال و نیم گذشته یک پزشک ایرانی از آمریکا به بیرجند آمده و این بیماران را معاینه کرده است.
فرماندار سربیشه در ادامه گفت برخی متخصصان، علت این بیماری را مسائل ژنتیکی تشخیص داده‌اند و برخی دیگر «آب آلوده» را دلیل تشدید آن دانسته‌اند.
همزمان، خبرگزاری دولتی ایرنا نوشت «برخی متخصصان، عوامل محیطی، شامل آفتاب و گرد‌وخاک را علت اصلی بیماری‌های پوستی» در روستاهای خراسان جنوبی اعلام کرده‌اند.
مردم روستاهای استان سمنان و به ویژه دامغان نیز در چند سال گذشته با گسترش و شیوع بیماری پوستی مواجه شده‌اند. به گفته مقام‌های این استان، در حال حاضر ساکنان ۳۶ روستای شهرستان دامغان با این بیماری درگیرند که برخی مقام‌های بهداشتی آن را نوعی از بیماری سالک معرفی می‌کنند.
از سوی دیگر، موارد متعددی از شیوع بیماری پوستی در میان کودکان در برخی مناطق دیگر ایران نیز گزارش شده است. از جمله، «پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماری‌های غیرواگیر» دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، چندی پیش از شیوع انواع بیماری‌های پوستی، کم‌وزنی نوزادان، و افزایش برخی بیماری‌های بدخیم در استان اصفهان گزارش داد.
این پژوهشکده در گزارش خود افزایش «آلودگی هوا» و «ریزگردها» را از عوامل اصلی این بیماری‌ها دانست و افزود «قرار گرفتن بانوان باردار در معرض آلاینده‌های هوا، با افزایش احتمال زایمان زودرس و تولد نوزاد نارس ارتباط دارد»، و «قرار گرفتن مادر باردار در معرض آلاینده‌های هوا سبب افزایش یافتن ژن کیپ۱ا۱ می‌شود. این ژن در افزایش استعداد ابتلا به برخی بیماری‌های بدخیم» نقش دارد.
پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماری‌های غیرواگیر حتی هشدار داده است تاثیرآلاینده‌های هوا بر عوامل ژنتیکی، ممکن است به نسل‌های بعدی هم منتقل شود و در صورت تداوم وضعیت فعلی، «ممکن است در چند سال دیگر حتی اصفهان شهری قابل سکونت نباشد».
خبرگزاری صداوسیما نیز روز ششم آذر ۱۴۰۱ در گزارشی، از «شیوع بیماری‌های پوستی» در اصفهان خبر داد و دلیل آن را «افزایش غلظت آلاینده‌ها و ریز گرد‌ها» دانست، و از قول سجاد جوادی، پزشک متخصص پوست و مو، نوشت: «سلول‌های پوستی در زمان آلودگی هوا از خود واکنش نشان می‌دهند و این واکنش‌ها به صورت اگزما و واکنش‌های خودایمنی پوستی ظاهر می‌شود.»
مناطقی در اطراف شهر اراک نیز با وضعیت مشابهی روبرو شده‌اند. روزنامه ایران، ۲۶ شهریور ۱۳۹۷ از «افزایش سرطان، نازایی، جنین‌های بدون قلب، معلولیت‌های کودکان، بیماری‌های پوستی، تولید ۳۵ کودک استثنائی» و «افزایش مرگ‌ومیر» در این منطقه، به ویژه در روستای کزاز در شازند اراک، گزارش داد.
فرماندار وقت شهرستان شازند نیز همان زمان با تایید افزایش این بیماری‌ها، بدون اشاره به جزئیات، آن را ناشی از «افزایش آلاینده‌های صنعتی» دانست و گفت:«در کل شهرستان شازند، آلاینده‌های صنعتی تاثیرات زیادی روی آب، خاک و سلامت مردم» گذاشته‌اند.
گزارش‌ها درباره شیوع بیماری‌های پوستی و در مواردی شیوع گسترده برخی بیماری‌های صعب‌العلاج در برخی مناطق ایران، سال‌ها است که در رسانه‌های ایران مطرح می‌شود و در مواردی آن را ناشی از آلودگی آب یا ریزگردها و آلودگی هوا می‌دانند، اما مقام‌های وزارت بهداشت و دیگر دستگاه‌های مسئول تاکنون حاضر نشده‌اند نتایج تحقیقات خود را در این زمینه منتشر کنند.
